تاثیرات جهانی شدن بر تحولات فضایی شهرها (مورد مطالعه: کلانشهر تهران)

جهانی شدن را می توان فرآیند تشدید و تعمیق روابط جهان گستر و جهان گیر اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی دانست. بروز این پدیده در عصر حاضر موجب تحولات بسیاری در زمینه های مختلف اقتصادی، فرهنگی، سیاسی در عرصه بین الملل شده است. در این میان نقش کلان شهرها به علت تمرکز منابع مالی، انسانی و اطلاعاتی مهم تر از سایر سکونتگاه ها بوده است. تهران؛ به عنوان مهم ترین کلان شهر ایران، اولین گزینه ورود ایران به عرصه جهانی شدن است. هرچند تهران در شرایط فعلی شهری جهانی به شمار نمی رود و در شبکه شهرهای جهانی به عنوان سیاهچاله و شهری مقاوم در برابر این فرآیند مطرح است، اما بدیهی است که این کلانشهر نیز مانند سایر نقاط جهان در میان مدت تحت تأثیر آثار سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و کالبدی فرایند فراگیر جهانی شدن قرار خواهد گرفت. با ادامه روند منفعل کنونی، مسائل مختلف کلان شهر تهران که می تواند از طریق پیوستن به شبکه شهرهای جهانی تعدیل گردد همچنان پابرجا خواهند ماند. از میان راهبردهای مختلف پیوستن کلانشهر تهران به شبکه شهرهای جهانی، هدف پژوهش حاضر دستیابی به راهبردهای فضایی ادغام کلانشهر تهران در فرآیند جهانی شدن از طریق سرمایه گذاری بر پتانسیل های فضایی این کلانشهر در جذب کارکردهای شهرهای جهانی است. نتایج پژوهش؛ حاصل از انجام تحلیل های مرتبط براساس معیارها و شاخص های جهانی شدن در محدوده کلانشهر تهران در سیستم اطلاعات مکانی و تحلیل سلسله مراتبی لایه ها و روی هم گذاری آن ها، نشان داده است که کلانشهر تهران از طریق سه کارکرد اصلی جذب شرکت های مالی و خدماتی فراملی، جذب گردشگر خارجی و مهاجران خارجی، قابلیت ادغام در این فرایند را دارد. نتایج نشان داده است مناطق مرکزی شهر تهران شامل مناطق 11، 12، 6 و 7 دارای پتانسیل نسبی بالاتری جهت استقرار کارکردهای شهر جهانی می باشد.